تحلیل منطقه ای خشکسالی هیدرولوژیک در حوزة آبخیز سفیدرود با بهره گیری از شاخص جریان پایه

خشکسالی هیدرولوژیک به منظور نمایش کاهش جریان های سطحی و افت سطح مخازن آب زیرزمینی، دریاچه ها و رودخانه ها به کار می رود. شاخص جریان پایه به عنوان یکی از شاخص های جریان کمینه به صورت نسبت حجم جریان پایه به حجم جریان کل تعریف و به عنوان شاخصی از خشکسالی هیدرولوژیک توانایی حوزة آبخیز را در ذخیره و رهاسازی منابع آب در دوره های خشکسالی بررسی می نماید. هدف از این بررسی تعیین مقادیر شاخص جریان پایه و بررسی کارایی آن در تعیین نوع رژیم جریان و تحلیل منطقه ای خشکسالی هیدرولوژیک در حوزة آبخیز سفیدرود می باشد. به این منظور ابتدا سه منطقة همگن خشکسالی هیدرولوژیک بر پایه سطح آستانه و تحلیل خوشه ای تعیین شد. سپس شاخص جریان پایه در مقیاس روزانه با استفاده از داده های روزانه دبی در 28 ایستگاه هیدرومتری مناطق همگن محاسبه شد. نتایج نشان داد میانگین منطقه ای شاخص جریان پایه سالانه, با میزان 65/0 با مقدار انحراف معیار 19/0 در دوره آماری بلندمدت ثابت می باشد. محدودة شاخص جریان پایه 86/0-17/0 می باشد و بر پایه صدک های 25، 50 و 75 رژیم جریان رودخانه ها به چهار طبقه تقسیم بندی شد که بیش از 50 درصد حوزه های آبخیز منطقة مورد مطالعه دارای رژیم کم پایدار و ناپایدار است. بدین ترتیب تامین جریان آب رودخانه در دوره های خشکسالی با مشکل مواجه است. نتایج این بررسی می تواند در ارزیابی تغذیة آب زیرزمینی، سیستم های تامین آب، مدیریت آبیاری، پایش خشکسالی هیدرولوژیک و ارایة مدل های منطقه ای در برآورد ذخیرة منابع آب در مناطق فاقد آمار مورد استفاده قرار گیرد.